De Nederlandse afdeling van de International Society for Prosthetics and Orthotics (ISPO-NL) organiseerde op 10 april jongstleden haar jaarcongres met als titel “Technische innovaties in de zorg” in het Nationaal Denksport Centrum “Den Hommel” te Utrecht. Hieronder een verslag van deze boeiende dag.

De dag werd geopend door ISPO-NL voorzitter Han Houdijk die de eerste spreker introduceerde. Lector Dr. Eveline Wouters van Fontys Hogescholen verkende de factoren waarom sommige technologie wel succesvol is en andere niet. Zij onderstreepte het belang van het betrekken van alle stakeholders bij het ontwerp van zorgtechnologie om deze succesvol te laten zijn. Bij de vertaling naar medische hulpmiddelen is het bijvoorbeeld belangrijk om te weten wanneer het hulpmiddel wordt gebruikt. Kan een hulpmiddel vooral tijdens ADL activiteiten, transport, werk of bij hobbies en ontspanning worden ingezet.

Prof. dr. Corry van der Sluis, revalidatiearts UMC Groningen, presenteerde de toepassing van augmented reality voor de behandeling van fantoompijn bij mensen die een amputatie zijn ondergaan. Door het brein bloot te stellen aan een visuele presentatie van de geamputeerde arm, die reageert op signalen vanuit het brein wordt getracht fantoompijn te bestrijden. Deze behandeling wordt onderzocht in een internationale studie waarvan de eerste resultaten bemoedigend zijn.

Dr. Erik Prinsen, senior onderzoeker bij Roessingh Research and Development gaf inzicht in het MyLeg project en de nieuwste methoden om EMG signalen toe te passen om de eigenschappen van een bekrachtigde bovenbeenprothese aan te sturen. De snelheid en intelligentie waarmee deze signalen moeten worden verwerkt is indrukwekkend om een veilig gebruik van de prothese te kunnen waarborgen.

Na deze ronde van sprekers werden de 5 studenten van de ISPO-NL afstudeerprijs gepresenteerd door Gerwin Smit, bestuurlid ISPO-NL. Iedere genomineerde mocht voor het publiek een korte presentatie geven over het uitgevoerde onderzoek. Sharon Boere BSc. presenteerde haar onderzoek “Assessment of the functional performance of a newly developed, 3D-printed, upper limb prothesis with able-bodied subjects, using the Box and Blocks Test and the Nine Hole Peg Test”. Martijn Houwen Msc. had als geriatriefysiotherapeut een Delphi-studie uitgevoerd met als onderwerp de vraag: Wanneer wordt na amputatie van de onderste extremiteit een prothese voorgeschreven? Ashley Groothuis Msc. deed onderzoek naar de beïnvloeding van de individuele prestatie van blade runners door te experimenteren met stijfheid en uitlijning van de hardloopprothese en het effect op het looppatroon. Sophie Blom BSc. werkte aan een ontwerp voor een dynamische teenorthese voor een structurele correctie van een kromme teen en Wieke Philippart MSc. presenteerde haar masteronderzoek met als doel inzicht te krijgen in de effecten van de voetplaat stijfheid van een enkel-voet orthese op de afzetkracht bij gezonde proefpersonen.  

Met deze vele goede inzendingen dit jaar voor de ISPO-NL afstudeerprijs was het een zeer moeilijk taak voor de jury om twee winnaars uit te roepen. Uiteindelijk, na lang beraad, is de bachelorprijs uitgereikt aan Sophie Blom en de masterprijs aan Wieke Philippart. Zij kregen beide van Gerwin Smit de award met eervolle vermelding uitgereikt en een cheque ter waarde van 100 euro.

Met een korte one-minute pitch konden alle standhouders van de interactieve beurs zichzelf presenteren aan het publiek waarmee de interactieve markt in de expositieruimte werd geopend. De ruim 100 bezoekers konden zich tijdens een lunch laten informeren over de laatste software, producten en materialen op de expositievloer. Naast bedrijven waren er ook start-ups en bijzondere projecten van studenten te zien waaronder een werkend exoskelet.

Het middagprogramma in de plenaire zaal kende een zeer boeiende onderwerpen. Prof. dr. Amir Zadpoor van de TU Delft gaf een lezing over meta-bio materiaal. Hij demonstreerde dat met zeer verfijnde 3D printtechnologie materialen eigenschappen konden hebben die tegen de natuur ingaan. Zo liet hij een materiaal zien dat onder trekkracht uitzette in plaats van insnoerde. Een praktische toepassing van deze eigenschap is de constructie van heupprothesen die in het bovenbeen worden geplaatst. De buitenzijde van zo’n heupkop staat onder trekkracht waardoor het kan wijken van het bot. Door het nieuwe meta-bio materiaal toe te passen beweegt het onder spanning naar het bot toe in plaats van ervan af.

Paul Breedveld, eveneens verbonden aan de TU Delft gaf een lezing over het ontwerp van kleine chirurgische instrumenten, geïnspireerd op de natuur. Traditioneel ontworpen instrumenten lopen tegen de grenzen van het verkleinen aan en vragen om radicaal andere designs. Zo waren insecten de inspiratie voor een minuscule boor die zonder grote druk een gat in weefsel kan boren en was de arm van octopus de inspiratie voor een instrument dat kan bewegen als een slang om kwetsbare organen te ontwijken tijdens een operatie.

Sophie Blok van OIM deelde de laatste ervaringen met het 3D printen van beenprothesekokers, waarna Thijs Lutjeboer onderzoeksgegevens deelde over OrthoTimer sensortechnologie waarmee de werkelijke draagtijd van orthesen en prothesen kan worden gemeten. Zijn onderzoek ging over de werkelijke draagtijd van orthopedische schoenen in Nederland. De laatste spreker van de dag was prof. Dr. Hans Rietman, hoogleraar revalidatiegeneeskunde. Zijn lezing ging over revalidatie-technologie; zorg voor de toekomst. Hij besprak tal van sprekende voorbeelden van nuttige en minder nuttige technologie die binnen de revalidatietechnologie worden toegepast. Zijn conclusie is dat technische hulpmiddelen zoals prothesen, orthesen en rolstoelen functionele taken en vaardigheden helpen herwinnen. Als kanttekening plaatste hij wel dat de interactie tussen de adaptieve mogelijkheden van een persoon en de adaptieve capaciteit van het hulpmiddel uiteindelijk het niveau van functioneren zal bepalen. Daarmee kwam een mooi dagprogramma ten einde en werd er nog lang en enthousiast nagepraat bij de borrel. Voor de aanwezigen leden van ISPO NL werd als laatste onderdeel nog de jaarlijkse ALV gehouden waarin de toekomstige activiteiten van ISPO NL werden gedeeld. Wilt u zelf ook meer informatie over ISPO-NL? U vindt alles via www.ispo.nl.